Lessenpakket
Informatie Start From Scratch
Wie ben ik?
Mijn naam is Diede Baeyens en ik ben een student aan de Thomas More Hogeschool te Mechelen.
​
Ik volg hier een opleiding tot leerkracht in het middelbaar onderwijs voor de vakken Fysica en Informatica.
Mijn favoriete onderwerp van informatica is bij uitstek programmeren en algoritmisch denken.
Hier probeer ik tijdens mijn lessen in het middelbaar altijd voldoende aandacht aan te besteden.
​
Het materiaal dat je op deze website aantreft is onderdeel van mijn bachelorproef die ik heb gemaakt onder begeleiding van mijn promotoren mevrouw Joke De Puysseleir en de heer Koen Mees.
​
​
​
​
Diede Baeyens
Waarom Start From Scratch?
Start from Scratch is ontwikkeld gebaseerd op een reële vraag vanuit het werkveld. Via mijn vader kwam ik in contact met een lerares 'ICT' van de lagere school. Zij wilde werken rond programmeren met de leerlingen van de 3de graad van het lager onderwijs maar wist niet hoe ze hieraan moest beginnen.
Deze vraag werd het onderwerp van mijn bachelorproef voor de bacheloropleiding 'Leraar in het secundair onderwijs' aan de Thomas More Hogenschool te Mechelen.
Het doel van het project was dus om leerkrachten van het lager onderwijs bij te staan in het onderrichten van programmeren aan leerlingen van de 3de graad van het lager onderwijs.
​
Verder wilde ik er ook voor zorgen dat de leerlingen een zo volledig mogelijk opleiding in programmeren kregen zodat ze zelfstandig nieuwe projecten kunnen maken aan de hand van doelstellingen en instructies.
​
​
Bachelorproef
In retrospectie
De bewandelde weg
Ik ben aan de hand van de vraag vanuit het werkveld begonnen aan een literatuurstudie. Tijdens deze studie heb ik eerst onderzocht wat programmeren nu net is en hoe het in het Vlaamse onderwijslandschap past. Dit bracht mij tot een onderzoek aangaande de origine en de invulling van 'STEM-onderwijs'. Als laatste deel van mijn onderzoek heb ik de relatie tussen programmeren en de ICT-leerkracht van het basisonderwijs onderzocht en besproken.
​
Uit mijn literatuurstudie heb ik 3 doelenstellingen geformuleerd waaraan mijn onderwijskundig product moet voldoen. Ten eerste moet mijn onderwijskundig product leerkrachten in staat stellen om gemakkelijker aan leerlingendifferentiatie te doen. Hierdoor kunnen ze oefeningen meer op maat van de leerling zelf aanbieden.
​
Ten tweede probeer ik leerkrachten bij te staan door een grote valkuil van de ICT-leerkracht deels te overbruggen door oefenmateriaal aan te bieden. Leerkrachten die ICT in het basisonderwijs geven ondervinden namelijk veel problemen bij het ontwikkelen van eigen digitale materialen. Verder hoop ik ook om de leerkrachten aan te sporen om meer materiaal te zoeken of zelf te maken.
​
En ten derde wil ik ervoor zorgen dat er aandacht wordt geschonken aan geslachtsdifferentiatie gezien STEM-onderwijs over het algemeen tot een gedaalde interesse kan leiden bij meisjes.
​
Met deze doelstellingen in het achterhoofd heb ik een onderwijskundigproduct uitgewerkt wat ik uitgetest heb op 'basisschool den Heuvel' te Kalmthout. Hier heb ik 4 lesuren mijn materiaal uitgetest bij 2 klassen van het 5de leerjaar (10 a 11 jarige leerlingen). Na deze eerste test heb ik mijn materiaal herwerkt om nog meer ruimte tot differentiatie, en dan wel specifiek differentiatie op het vlak van werk- en onderwijsvormen, te voorzien.
​
Het resultaat hiervan is het lessenpakket 'Start from Scratch' zoals het nu op deze site voorgesteld wordt.
Wat brengt de toekomst?
Het project 'Start from Scratch' heeft als doel leerkrachten van zowel het basisonderwijs als het secundair onderwijs in staat te stellen om leerlingen een inleiding tot programmeren te doen doorlopen. Het project streeft na om dit op zo'n manier te doen dat leerkrachten, ongeacht hun gehanteerde werk- of onderwijsvormen, beschikken over kwaliteitsvol materiaal en een eerder ruwe lesopbouw naar waar ze hun lessen kunnen schikken.
​
Om deze doelstelling ten volle te bereiken is het project alles behalve afgerond. Ten eerste moet er voor de werksessies nog veel meer materiaal voorzien worden zodat de leerlingen heel gericht en op basis van zowel hun intersse als de moeilijkheidsgraad van de oefeningen een opdracht kunnen kiezen.
Ook zouden er nog grotere Scratch-opdrachten moeten bijkomen zodat er eventueel nog langer les kan worden gegeven over het onderwerp aan de hand van werksessies.
​
Een andere aanpassing die zou moeten gebeuren is het toevoegen van meer alternatieven voor de eerste fase. De inleiding op algoritmisch denken zou bijvoorbeeld ook op een klassiekere en meer klassikale wijze gegeven kunnen worden. Hiervoor is echter nog wat extra materiaal nodig. Verder zou er nog een grotere verscheidenheid mogen zijn aan alternatieve werkvormen.
​
Naar analogie met de eerste fase zouden er ook voor de tweede fase, waarbij de leerlingen leren werken met de Scratch software, meer alternatieven moeten worden toegevoegd. Bijvoorbeeld een oefeningenreeks waarbij de leerlingen geisoleerd van elkaar de verschillende vaardigheden aanleren in plaats van gedurende een groot project. Ook hier zou meer differentiatie op het vlak van werkvormen nog welkom zijn.
​
Over het algemeen is het ook belangrijk dat het materiaal vooral gebruikt en verder getest wordt. Zaken zoals instructiekaarten en invulcursussen zijn nooit echt volledig af en moeten mee evolueren met de noden van de leerlingen. Instructies die eventueel minder duidelijk zijn moeten worden aangepast, voorbeelden en vragen moeten worden vernieuwd, enz.
Hiervoor reken ik op jullie (de gebruikers) feedback. Met die reden heb ik een contactpagina toegevoegd. Hopelijk kunnen we zo samen het project beter en vooral completer en gebruiksvriendelijker maken!
​